پایش هودهای آزمایشگاهی یکی از جنبههای بسیار مهم در حفظ ایمنی و کارایی محیطهای آزمایشگاهی است. هودهای آزمایشگاهی به منظور حفاظت از کاربران در برابر مواد شیمیایی خطرناک و آلایندهها طراحی شدهاند.
انواع هود آزمایشگاهی
- هود شیمیایی:
این هودها برای کار با مواد شیمیایی خطرناک استفاده میشوند. دارای یک سیستم تهویه قوی هستند که هوا را از محل کار دور میکند و از تماس کاربران با بخارات و گازهای مضر جلوگیری میکند. هود شیمی معمولاً دارای یک پنجره شیشهای قابل تنظیم است که میتوان آن را باز یا بسته کرد تا از محافظت بیشتر اطمینان حاصل شود.
- هود بیولوژیک:
این هودها برای کار با نمونههای بیولوژیکی و میکروارگانیسمها استفاده میشوند. این هود ها نه تنها هوا را تهویه میکنند، بلکه دارای فیلترهای HEPA (High-Efficiency Particulate Air) هستند که ذرات معلق و میکروبها را به دام میاندازند. هودهای بیولوژیک به سه کلاس (I، II، و III) تقسیم میشوند که هر کدام سطح متفاوتی از حفاظت برای کاربر و نمونه فراهم میکنند. این هودها به جلوگیری از آلودگی نمونهها و محیط کار کمک میکنند.
هر دو نوع هود برای ایجاد یک محیط کار ایمن و بهداشتی در آزمایشگاههای شیمیایی و بیولوژیکی حیاتی هستند.
مقایسه هود شیمی و هود بیولوژیک
هود شیمی:
- استفاده در آزمایشگاههای شیمی
- طراحی شده برای کنترل و جلوگیری از انتشار مواد شیمیایی سمی و فرار
- جلوگیری از آسیب به کاربر و محیط زیست
هود بیولوژیک:
- استفاده در آزمایشگاههای زیستشناسی
- طراحی شده برای ایجاد محیط استریل
- محافظت از نمونههای بیولوژیکی و جلوگیری از آلودگی
هر دو نوع هود نقش حیاتی در ایمنی و کارآیی آزمایشگاهها ایفا میکنند. با این حال، هود شیمی بیشتر برای جلوگیری از انتشار مواد سمی به محیط و محافظت از کاربران در برابر بخارات شیمیایی طراحی شده است، در حالی که هود لامینار فلو برای ایجاد یک محیط استریل و جلوگیری از آلودگی در آزمایشهای بیولوژیکی استفاده میشود.
پایش انواع هود
پایش هودهای بیولوژیک و شیمیایی به منظور اطمینان از ایمنی کاربران و جلوگیری از انتشار مواد خطرناک به محیط آزمایشگاهی انجام میشود. این پایش شامل مجموعهای از تستها و بازرسیها است که باید به صورت دورهای انجام شود. در ادامه به جزئیات بیشتری در این زمینه میپردازیم:
تستهای پایش هودهای بیولوژیک
- آزمون کارایی فیلتر HEPA:
این تست شامل بررسی نفوذپذیری فیلتر HEPA است تا اطمینان حاصل شود که ذرات معلق به درستی فیلتر میشوند.
- آزمون انسداد:
این آزمون برای بررسی انسداد مجاری هود و اطمینان از عملکرد صحیح جریان هوا انجام میشود.
- آزمون جریان هوا:
سرعت و جهت جریان هوا در هود باید به طور منظم بررسی شود تا مطمئن شویم که هوای آلوده به بیرون نفوذ نمیکند.
- آزمون دود:
این تست با استفاده از دود مصنوعی انجام میشود تا الگوی جریان هوا و عملکرد مناسب هود ارزیابی شود.
- هودهای شیمیایی
هودهای شیمیایی به منظور حذف بخارات و گازهای خطرناک ناشی از واکنشهای شیمیایی طراحی شدهاند. این هودها نیز نیاز به پایشهای منظم دارند.
تستهای پایش هودهای شیمیایی
- آزمون سرعت:
این آزمون شامل اندازهگیری سرعت جریان هوا در دهانه هود است تا اطمینان حاصل شود که سرعت کافی برای خارج کردن بخارات شیمیایی وجود دارد.
- آزمون دود یا ردیاب دود:
این تست با استفاده از دود یا مواد شیمیایی ردیاب انجام میشود تا الگوی جریان هوا و خروج مؤثر بخارات بررسی شود.
- آزمون یکپارچگی ساختاری:
این آزمون شامل بررسی کلی ساختار هود و اطمینان از عدم وجود نشت یا خرابی در بدنه هود است.
- آزمون عملکرد سیستم تهویه:
این تست برای اطمینان از عملکرد مناسب سیستم تهویه و استخراج هوا انجام میشود.
دورههای زمانی پایش هود
هودهای بیولوژیک و شیمیایی باید به صورت منظم، حداقل سالانه، و ترجیحاً هر شش ماه یکبار مورد پایش قرار گیرند. همچنین، پس از هرگونه تعمیرات یا تغییرات در سیستم تهویه، این تستها باید تکرار شوند.
اهمیت پایش هودها
- ایمنی کاربر: جلوگیری از تماس کاربر با مواد خطرناک.
- حفاظت از محیط: جلوگیری از انتشار آلودگی به محیط آزمایشگاهی.
- کیفیت نتایج آزمایشگاهی: اطمینان از اینکه آلودگیها بر نتایج آزمایشها تأثیر نمیگذارند.
- پایش منظم هودهای بیولوژیک و شیمیایی نه تنها ایمنی کاربران و محیط را تضمین میکند، بلکه باعث افزایش عمر مفید تجهیزات نیز میشود.
مقالات بیشتر:کالیبراسیون هود آزمایشگاهی-آزمون مولکولی-آزمون فیزیک شیمیایی-آزمون سلولی-تست تب زایی به روش LAL