آزمون بار زیستی؛بار زیستی معمولاً به عنوان تعداد میکروارگانیسم‌هایی است که روی سطح یا درون یک ماده وجود دارد.
این اصطلاح اغلب در زمینه آزمایش بار زیستی، همچنین به عنوان آزمایش حد میکروبی شناخته می‌شود، که بر روی محصولات دارویی و محصولات پزشکی برای اهداف کنترل کیفیت انجام می‌شود. محصولات یا اجزای مورد استفاده در زمینه های دارویی و یا پزشکی به کنترل سطوح میکروبی در طی پردازش شدن و جابجایی نیاز دارند. آزمایش حد زیستی یا میکروبی روی این محصولات ثابت می‌کند که این الزامات برآورده شده است یا خیر. آزمایش بار زیستی برای تجهیزات پزشکی طبق استاندارد ISO 11737 و برای فراورده‌های دارویی طبق فارماکوپه‌های دارویی انجام می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت خدمات با ما تماس بگیرید.
آماده‌سازی اولیه جهت انجام آزمون
برای انجام این آزمایش پیش از هر چیز اطمینان حاصل می‌شود که روش آزمایش میکروارگانیسم دیگری را به نمونه وارد نمی‌کند یا میکروارگانیسم‌های موجود در نمونه تحت آزمایش را از بین نمی‌برد. جهت آماده‌سازی محصولات دارویی برای آزمایش، نمونه باید بر اساس "ویژگی‌های فیزیکی" در مواد مناسب حل شود. به عنوان مثال، یک محصول دارویی محلول در آب باید در محلول بافر سدیم کلرید-پپتون با pH 7.0، بافر فسفات با pH 7.2 یا در محیط کشت سویا-کازئین دایجست براث حل شود.
روش‌های مختلف انجام آزمون بار زیستی
روش فیلتراسیون غشایی و یا روش شمارش پلیت میکروبی می‌تواند برای اندازه‌گیری تعداد میکروارگانیسم‌ها در یک نمونه مورد استفاده قرار گیرد. در روش فیلتراسیون غشایی، نمونه از فیلتر غشایی استریل با اندازه منافذ 0.45 میکرومتر یا کمتر عبور داده می‌شود. سپس فیلتر غشایی بر روی محیط کشت سویا-کازئین دایجست آگار قرار می‌گیرد و به منظور تعیین تعداد کل میکروارگانیسم‌های هوازی (TAMC) گرم‌خانه‌گذاری می‌شود.
در روش شمارش پلیت میکروبی، نمونه مورد آزمایش همراه با مقداری از محیط کشت سویا-کازئین دایجست اگار ذوب شده در یک پلیت استریل ریخته می‌شود. سپس پلیت میکروبی گرم‌خانه‌گذاری می‌شود. روش محتمل‌ترین تعداد (MPN) را نیز می‌توان برای محصولاتی که بار زیستی پایینی دارند انجام داد. هنگام بررسی بار میکروبی بر روی سطوح محصولات برای اطمینان از انطباق با ویژگی‌های مورد نظر، می‌توان از صفحات تماس یا سواب‌های استریل برای آزمایش وجود میکروب‌ها استفاده کرد.
گزارش نتیجه آزمون بار زیستی
کمیت بار زیستی در واحد تشکیل کلونی (CFU) بیان می‌شود. به طور کلی دستورالعمل‌هایی برای حداکثر CFU که یک محصول دارویی می‌تواند داشته باشد وجود دارد. با توجه به این که هر میکروارگانیسم قابلیت تشکیل یک کلونی میکروبی را دارد، شمارش کلنی‌های یک آزمون معادل با شمارش تعداد میکروارگانیسم‌های موجود در ماده مورد بررسی است.
شمارش کلونی‌ها
دو روش جهت شمارش کردن کلونی ها وجود دارد:
الف) دستگاه کلونی کانتر که تعداد کلونی‌ها در یک محیط کشت را مشخص نشان می دهد.
ب) روش دستی که پلیت را به صورت وارونه بر روی یک صفحه سفید یا سیاه قرار داده و با علامت‌گذاری تعداد کلنی محاسبه می‌شود.
بیشتربدانید:آزمون سمیت ژنی-تست سمیت سلولی-تست زیست سازگاری - صحه گذاری بایوبردن
ملاحظات آزمایشگاهی
- پلیت‌های کشت داده شده با تعداد 30 تا 300 کلنی، برای شمارش میکروبی مناسب است. باید توجه داشته داشت که نمونه‌ها گاهی حاوی تعداد زیادی سلول هستند که امکان شمارش مستقیم آن‌ها وجود ندارد. به همین دلیل با استفاده از حجم مشخصی از نمونه، رقت‌های سریالی تهیه شده و رقت‌های تهیه شده در پلیت‌های استریل کشت داده می‌شود.
- برای اطمینان از شرایط آزمایش همواره یک آزمون کشت میکروبی بدون استفاده از نمونه اصلی به عنوان شاهد انجام می‌شود که نتیجه آن باید عاری از میکروارگانیسم باشد.
- آزمون شمارش میکروبی اغلب به صورت دو بار تکرار انجام شده و نتایج براساس میانگین به دست آمده گزارش می‌شود. نوع محیط کشت و شرایط انجام آزمایش جهت شمارش کلی میکروارگانیسم‌ها مطابق استاندارد ملی 5272 تعیین می‌شود.