فلزات سنگین چیست؟
اصطلاح فلز سنگین به هر عنصر شیمیایی فلزی اطلاق می شود که چگالی نسبتاً بالایی داشته باشد و در غلظت های پایین سمی یا کاملا سمی باشد. به عنوان مثال جیوه، کادمیوم، آرسنیک، کروم، قلع و سرب از جمله فلزات سنگین هستند.
تست فلزات سنگین آزمونی است که برای اندازهگیری میزان فلزات سنگین انجام میشود. فلزات سنگین عناصری با چگالی بالا هستند که میتوانند برای سلامتی مضر باشند. برخی از رایجترین فلزات سنگین عبارتند از:
- سرب
- جیوه
- کادمیوم
- آرسنیک
- سلنیوم
غذا، دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی، همگی با سلامت انسان در ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم هستند. از این رو، عدم وجود هرگونه آلودگی در این اقلام، به ویژه فلزات سنگین، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. استانداردهای بینالمللی، حد مجاز فلزات سنگین را در این اقلام مشخص کردهاند.
نیکو فارمد با تکیه بر دانش و تجربه خود، آزمایش فلزات سنگین را مطابق با این استانداردها انجام میدهد و به این ترتیب، سلامت انسان را در برابر خطرات این سموم پنهان، محافظت میکند.
اثرات فلزات سنگین
این فلزات اجزای طبیعی پوسته زمین هستند. آن ها تجزیه نمی شوند و از بین نمی روند. برخی از فلزات سنگین از طریق غذاهای مصرفی، آب آشامیدنی و هوای استنشاقی تا حدودی وارد بدن انسان می شوند. به عنوان عناصر کمیاب، برخی از فلزات سنگین، به عنوان مثال، مس، سلنیوم و روی، برای حفظ متابولیسم بدن انسان ضروری هستند. اما غلظت بالای فلزات سنگین باعث مسمومیت می شود. مسمومیت با فلزات سنگین ناشی از آلودگی آب آشامیدنی، غلظت بالای هوای محیط در نزدیکی منابع انتشار یا جذب از طریق زنجیره غذایی است.
فلزات سنگین به دلیل ضایعات صنعتی و مصرفی یا باران اسیدی با نهرها، دریاچه ها، رودخانه ها و آب های زیرزمینی مخلوط می شوند. سه فلز سنگین اصلی که خطرات زیست محیطی و سلامتی دارند عبارتند از: سرب، کادمیوم و جیوه. طیف گسترده ای از اثرات بیولوژیکی بسته به سطح و مدت زمان قرار گرفتن افراد در معرض این فلزات سنگین ایجاد می شود. در افرادی که در معرض سطوح بالایی قرار دارند، اثرات بیوشیمیایی سمی ایجاد می کند که باعث بیماری های حاد یا مزمن در هموگلوبین، کلیه، دستگاه گوارش، مفاصل، دستگاه تناسلی و سیستم عصبی می شود.
آزمون فلزات سنگین در آزمایشگاه نیکو فارمد
از آنجاییکه غذا، دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی در ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم با انسان می باشند، عدم وجود هر گونه آلودگی در آنها از جمله فلزات سنگین، بسیار حائز اهمیت است. بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی، حد پذیرش فلزات سنگین همچون سرب، جیوه، کادمیوم، قلع، کروم و آرسنیک در این گونه مواد بیان شده است. در جدول زیر حد پذیرش برخی فلزات سنگین در برخی ملزومات پزشکی قید شده است:

نیکوفارمد خدمات آزمون فلزات سنگین را در محدوده خدمات آزمایش شیمیایی و زیست محیطی ارائه می دهد. به لطف این خدمات، کسب و کارها خدمات آزمون موثرتر، با کارایی و کیفیت بالا را دریافت می کنند و خدمات ایمن، سریع و بدون وقفه را به مشتریان خود ارائه می دهند.
اندازه گیری فلزات سنگین در محصول سرنگ در نیکوفارمد
به منظور تعیین فلزات سنگین در سرنگ، حداقل 3 نمونه را تا خط ظرفیت درجهبندی شده اسمی با آب مقطر پر می کنند به نحوی که تمام حباب های هوا از آنها خارج شوند. سپس نمونه ها به مدت مشخص، در دمای مشخص نگهداری می شوند. در ادامه محتویات سرنگ ها را در ظرف شیشه ای از جنس بروسیلیکات تخلیه می کنند. بدین طریق مایع استخراجی از سرنگ آماده شده و برای تعیین فلزات موجود در آن از روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) یا روش معادل آن (ICP) استفاده می شود. برای کالیبره کردن دستگاه نیز محلول های استاندارد با غلظت 5/0، 1 و mg/l 2 از عناصر سرب، قلع، روی و آهن در محلول اسید کلریدریک باید تهیه نمود.
اندازه گیری فلزات سنگین در پلیمر مدیکال گرید PVC در نیکوفارمد
برای مثال به منظور اندازه گیری کادمیوم در پلیمر مدیکال گرید PVC و به منظور ساخت محلول آزمون، ابتدا مقدار مشخصی از پلیمر PVC را در یک بوته قرار می دهند. سپس مقدار مشخصی اسید سولفوریک به آن اضافه کرده و حرارت می دهند تا زمانیکه یک جرم سیاه و چسبناک حاصل شود. در ادامه محلول را خنک کرده و با دقت مقدار ml 10 محلول پراکسید هیدروژن غلیظ را به آن اضافه می کنند. محلول حاصله را به آرامی حرارت می دهند. پس از خنک شدن به آن مقدار مشخصی محلول پراکسید هیدروژن قوی اضافه می نمایند. این روند را با تبخیر متناوب و افزودن محلول پراکسید هیدروژن تکرار می کنند تا یک محلول بیرنگ حاصل شود. با استفاده از دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) و تنظیم جذب در طول موج متناسب با عنصر و با استفاده از لامپ هالوکاتد کادمیوم به عنوان منبع تشعشع و شعلهی هوا-استیلن، مقدار کادمیوم در پلیمر PVC اندازهگیری می شود. مقدار مجاز کادمیوم در پلیمر PVC مطابق Ph.Eur.3.1.1.1 ماکزیمم ppm 6/0 است.
اثرات مخرب فلزات سنگین بر سلامت
- اختلالات خونی: آسیب به هموگلوبین و گلبولهای قرمز خون، منجر به کمخونی، خستگی و تنگی نفس میشود.
- مشکلات کلیوی: آسیب به کلیهها، توانایی آنها را در فیلتر کردن سموم از بدن مختل میکند.
- اختلالات گوارشی: تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال از جمله عوارض گوارشی مسمومیت با فلزات سنگین هستند.
- مشکلات مفصلی: درد و التهاب مفاصل میتواند ناشی از تجمع فلزات سنگین در بدن باشد.
- اختلالات تولید مثل: مسمومیت با فلزات سنگین میتواند بر باروری و سلامت جنین تاثیر منفی بگذارد.
- آسیب به سیستم عصبی: لرزش، ضعف عضلانی، مشکلات حافظه و در موارد شدید، حتی مرگ، از جمله عوارض عصبی مسمومیت با فلزات سنگین هستند.
- سرطان: برخی از فلزات سنگین مانند کادمیوم و آرسنیک، میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
نیکو فارمد: پیشگام در پایش فلزات سنگین در سرنگ و پلیمر PVC
نیکو فارمد، متعهد به حفظ سلامت انسان، با ارائه خدمات اندازه گیری فلزات سنگین در سرنگ و پلیمر PVC، نقشی حیاتی در ارتقای کیفیت محصولات پزشکی ایفا میکند.
اندازه گیری فلزات سنگین در سرنگ
- مراحل نمونهگیری:
- حداقل 3 سرنگ را تا خط ظرفیت با آب مقطر پر می شود.
- حبابهای هوا را خارج می شود.
- سرنگها را در دمای و زمان مشخص نگهداری می شود.
- محتویات سرنگها را در ظروف شیشهای از جنس بروسیلیکات تخلیه می شود.
- آنالیز:
- از روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) یا روش معادل آن (ICP) برای تعیین فلزات موجود در مایع استخراجی استفاده میشود.
- کالیبراسیون:
- محلولهای استاندارد با غلظتهای 0.5، 1 و 2 میلیگرم در لیتر از عناصر سرب، قلع، روی و آهن در محلول اسید کلریدریک برای کالیبره کردن دستگاه تهیه میشوند.

اندازه گیری فلزات سنگین در پلیمر PVC مدیکال
- مراحل نمونهگیری:
- مقدار مشخصی از پلیمر PVC را در بوته قرار داده می شود.
- اسید سولفوریک اضافه می شود و حرارت داده می شود تا جرمی سیاه و چسبناک حاصل شود.
- محلول خنک می شود و 10 میلیلیتر محلول پراکسید هیدروژن غلیظ اضافه می شود.
- محلول را به آرامی حرارت داده می شود و پس از خنک شدن، محلول پراکسید هیدروژن قوی اضافه می شود.
- این مراحل را تا زمانی که محلول بیرنگ شود، تکرار می شود.
- آنالیز:
- از دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی (AAS) و تنظیم جذب در طول موج متناسب با عنصر کادمیوم استفاده میشود.
- از لامپ هالوکاتد کادمیوم به عنوان منبع تشعشع و شعله هوا-استیلن برای اندازهگیری کادمیوم استفاده میشود.
- استانداردها:
- مقدار مجاز کادمیوم در پلیمر PVC مطابق Ph.Eur.3.1.1.1 حداکثر 0.6 میلیگرم در کیلوگرم است.
مزایای خدمات تست فلزات سنگین نیکو فارمد
- دقت و صحت بالا: آزمایشات با استفاده از تجهیزات پیشرفته و توسط متخصصان مجرب انجام میشود.
- گزارشهای دقیق: گزارشهای کامل و قابل اعتماد به مشتریان ارائه میشود.
- مشاوره تخصصی: کارشناسان نیکو فارمد در زمینه کنترل و تست فلزات سنگین به مشتریان مشاوره میدهند.
- حفظ سلامت: با اطمینان از عدم وجود فلزات سنگین در محصولات پزشکی، به حفظ سلامت انسان کمک میکند.
- افزایش اعتماد مشتریان: با ارائه محصولات عاری از فلزات سنگین، اعتماد مشتریان را جلب میکند.
نیکو فارمد با تعهد به ارائه خدمات باکیفیت، به عنوان شریکی قابل اعتماد در ارتقای سلامت انسان و تضمین کیفیت محصولات پزشکی عمل میکند.
مقالات بیشتر:تعیین مقدار فلزات سنگین سرب-تعیین فلزات سنگین در ملزومات پزشکی-تست فلزات سنگین- اندازه گیری فلزات سنگین جیوه-تعیین مقدار فلزات سنگین کادمیوم-تست فلزات سنگین کادمیوم- اندازه گیری فلزات سنگین کادمیوم-تاثیر فلزات سنگین بر بدن انسان





