آزمون اثر ضد باکتری با استفاده از روش انتشار مستقیم دیسک
لزوم انجام آزمون اثر ضد باکتری با استفاده از روش انتشار مستقیم دیسک – آزمون آگار

لزوم انجام آزمون اثر ضد باکتری با استفاده از روش انتشار مستقیم دیسک یا همان آزمون آگار وقتی مشخص میشود که بیماری­های عفونی، بیماری­های گسترده و شایع در جهان هستند که هزینه­ های فراوانی را به جوامع بشری تحمیل می‌کنند و تهدیدی برای سلامت بشر محسوب می‌شوند. میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری­ها روز به‌ روز در جهان، به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش است.

یکی از راه­ های اصلی درمان بیماری­های عفونی، استفاده از آنتی‌ بیوتیک است. امروزه با افزایش استفاده از آنتی‌ بیوتیک­های رایج درمانی، مقاومت گونه های میکروبی بیماری­زا، در حال شیوع و گسترش روزافزون است. حساسیت دارویی اکثر باکتری های بیماریزا شناخته شده است ولی بعضی اوقات لازم است تا به کمک آزمون حساسیت زایی دارویی بهترین دارو از بین انواع گوناگون دارو ها انتخاب شود.

نحوه انتخاب بهترین دارو با انجام تست ها

برای این منظور روش­های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

۱٫        Disk diffusion (Kirby Bauer)

۲٫        Broth micro-dilution MIC (NCCLS)

۳٫        Etest

روش انتشار دیسک در آگار (Disk diffusion) یکی از روش های روتین و کاربردی در آزمایشگاه می باشد. آزمون آنتی بیوگرام عبارت است از سنجش میزان آنتی بیوتیک یا سایر عوامل ضد میکروبی برای ممانعت از رشد باکتری­ها در محیط آزمایشگاهی یکی از روش­های بررسی اثر ضدمیکروبی مواد روش تعیین قطر هاله عدم رشد یا دیسک دیفیوژن است که از مهمترین و پرکاربردترین آزمون های حوزه میکروبیولوژی است.

این روش همچنین به روش Kirby-Bauer نیز مشهور است. بدین منظور باکتری ها را در یک پلیت کشت داده و سپس دیسک های آزمون را به پلیت منتقل کرده و بعد از یک روز ناحیه ای که باکتری­ها رشد نکرده را محاسبه می کنند. در نتیجه هر چه هاله بزرگتر باشد، اثر ضد باکتریایی قوی تر است. این آزمون به صورت مکمل آنالیز تعیین MIC و MBC است.

این روش برای مقایسه قدرت آنتی باکتریایی با یک آنتی بیوتیک شناخته شده مناسب است.آزمون انتشار آگار مطابق استاندارد  ISO 20645در آزمایشگاه میکروبی نیکوفارمد آریا در زمینه آزمون­های مختلف میکروبی از جمله آنتی بیوگرام (تعیین خواص آنتی باکتریال مواد) تعیین قطر هاله عدم رشد یا اصطلاحاً دیسک دیفیوژن (Disk diffusion) و تفسیر آزمون آنتی بیوگرام آماده ارائه خدمات می باشد.
روش آزمون آگار – آزمون اثر ضد باکتری با استفاده از روش انتشار مستقیم دیسک

در روش انجام آزمون آگار (آزمون اثر ضد باکتری با استفاده از روش انتشار مستقیم دیسک) بعد از ایزوله کردن باکتری­ها، مقداری از کلونی باکتری­ها را برداشته و در محیط سرم حل می کنند. بعد از تهیه محلول هموژن، با لوپ محلول را به هم زده و آن را به محیط کشت مولر هینتون منتقل می کنند.  سپس به وسیله لوپ، محیط را کشت داده و بعد از کشت، دیسک های انتی بیوگرام را بر روی محیط کشت انتقال می دهند. بعد از قرار دادن دیسک ها، در پلیت را بسته و به مدت شبانه روز آن­ها را در دمای ۳۷ درجه سانتی­گراد، در انکوباتور نگهداری می کنند. بعد از ۲۴ ساعت پلیت را زیر نور بررسی کرده و ناحیه عدم رشد را اندازه گیری می کنند.  با توجه به جدول همراه دیسک ها، گزارش تست آنتی باکتریال را برای هر یک از ترکیبات، به صورت حساس (Susceptible)، مقاوم (Resistant) و یا نیمه حساس (Intermediate) گزارش می­دهند.