آزمون حساسیت زایی پوستی (Skin Sensitization Test):

آزمون حساسیت زایی پوستی یکی از آزمون­های زیست سازگاری است که بصورت درون تنی (in vivo) مطابق با استاندارد بین المللی ISO 10993-10 در مجموعه آزمایشگاه نیکوفارمد بر روی خوکچه­های هندی آلبینو و موش آزمایشگاهی انجام می­گیرد.

وسایل و تجهیزات پزشکی، محصولات آرایشی-بهداشتی و محصولات دارویی به دلیل مصارف گسترده و متنوع انسانی، بایستی از جنبه­هاي مختلف بیولوژیک مورد ارزیابی قرار گیرند. یکی از عمومی­ترین و متداول­ترین آزمون­هاي ارزیابی بیولوژیک، آزمون­ حساسیت زایی پوستی می­باشد که انجام آن براي اغلب وسایل پزشکی، محصولات دارویی و آرایشی-بهداشتی توصیه شده است. در این آزمون مواد مورد نظر بطور مستقیم یا پس از عصاره­گیری مطابق با استاندارد بین المللی ISO 10993-12 بر روی پوست حیوانات آزمایشگاهی تزریق یا اعمال می­شوند و سپس ایمنی مواد شیمیایی و داروها با بررسی و نظارت واکنش­های پوستی از قبیل؛ التهاب، قرمزی، خارش، خشکی و درجه بندی آن­ها با استفاده از جدول Magnusson – Kligmanمورد ارزیابی قرار می­گیرند. این آزمون، در حال حاضر به سه روش مرسوم و مورد تایید زیر انجام می­شود:

• Guinea Pig Maximization Test: آزمون بیشینه سازی خوکچه هندی (GPMT) بعنوان حساس­ترین، معتبرترین و با دقت­ترین روش آزمون حساسیت­زایی انتخاب شده است که نمونه مورد نظر بر روی خوکچه هندی آلبینو سالم و بالغ بصورت داخل جلدی تزریق می­گردد.
• Close Patch Test (Buehler Test): این روش از آزمون حساسیت­زایی نیز همانند آزمون GPMT بر روی خوکچه هندی آلبینو سالم و بالغ انجام می­گیرد با این تفاوت که این روش حساسیت کمتری داشته و نوع روش اعمال ماده مورد نظر متفاوت می­باشد.
• Local Lymph Node Assay (LLNA): آزمون غدد لنفاوی موضعی از دیگر روش­های آزمون حساسیت­زایی بوده، که بر روی موش آزمایشگاهی انجام می­شود. این روش می­تواند جایگزین دو روش فوق الذکر باشد و روش ارجح برای مواد شیمیایی خالص است.

مراحل انجام آزمون حساسیت زایی پوستی به روش GPMT:

 1- آماده سازی نمونه آزمون و یا عصاره­گیری از نمونه آزمون

  2- آماده سازی و بیهوشی حیوانات مورد آزمون

3- اصلاح کردن ناحیه مورد نظر

4- مشخص نمودن نواحی مورد نظر به منظور تزریق نمونه آزمون

5- تزریق داخل جلدی حجم مشخصی از نمونه آزمون در نواحی مشخص شده

6- نظارت واکنش­های پوستی و درجه بندی براساس جدول Magnusson – Kligman

7- تحلیل نتایج و نتیجه گیری

1- آماده­ سازی و بیهوشی خوکچه هندی

2- اصلاح کردن نواحی آزمون در خوکچه

 

3- علامت­گذاری نواحی آزمون در خوکچه هندی

4- تزریق داخل جلدی نمونه آزمون در نواحی مشخص شده

                                       

5- بررسی واکنش­های پوستی پس از تزریق نمونه آزمون

6- درجه­بندی واکنش­های پوستی براساس جدول Magnusson – Kligman