آزمونهای میکروبی به منظور شناسایی، شمارش و ارزیابی میکروارگانیسمها (مانند باکتریها، قارچها، ویروسها و سایر میکروبها) در یک نمونه یا محیط خاص انجام میشوند.
انواع آزمون های میکروبی
آزمون های میکروبی شامل طیف گسترده ای از آزمون های شمارش و تعیین اختصاصی میکروارگانیسم ها در محصولات سلامت محور می باشد که بر روی محصولات استریل ، غیر استریل انجام میشود.
مجموعه آزمایشگاه نیکوفارمد آریا آزمون های میکروبی را طبق استاندارد های معتبر اروپا ، آمریکا و ایران مطابق با الزامات سازمان غذا و دارو و سازمان ملی استاندارد به انجام میرساند.
آزمون های میکروبی شامل:
-
شمارش باکتریایی و قارچ (تعیین بار میکروبی)
این آزمون برای تعیین تعداد کل باکتریها و قارچها در یک نمونه خاص (مانند آب، مواد غذایی، داروها و محیطهای صنعتی) انجام میشود. نمونه به محیط کشت مناسب منتقل شده و پس از انکوباسیون، کلنیهای میکروبی شمارش میشوند تا بار میکروبی کل نمونه تعیین شود. -
تعیین بار میکروبی دارو (تشخیص اختصاصی میکروارگانیسمها)
این آزمون به منظور شناسایی و شمارش میکروارگانیسمهای خاصی که ممکن است در محصولات دارویی حضور داشته باشند انجام میشود. این کار به اطمینان از ایمنی و کیفیت محصولات دارویی کمک میکند. -
بررسی فعالیت ضدمیکروبی ضدعفونی کنندههای دست
این آزمون برای ارزیابی اثر بخشی ضدعفونیکنندههای دست در کشتن یا مهار میکروارگانیسمها انجام میشود. نمونههای میکروبی به دست آغشته شده و سپس با ضدعفونیکنندهها تیمار میشوند تا اثر بخشی آنها بررسی شود. -
بررسی فعالیت ضدمیکروبی شویندهها
این آزمون برای ارزیابی کارایی شویندهها در از بین بردن یا مهار میکروارگانیسمها از سطوح مختلف (مانند لباسها، ظروف و محیطهای صنعتی) انجام میشود. -
بررسی فعالیت ضدمیکروبی ضدعفونی کنندهها
این آزمون به منظور ارزیابی اثر بخشی مواد ضدعفونیکننده در کشتن یا مهار میکروارگانیسمها در محیطهای مختلف (مانند بیمارستانها، آزمایشگاهها و صنایع غذایی) انجام میشود. -
بررسی فعالیت ضدمیکروبی به روش انتشار دیسک (Disk Diffusion Method)
در این روش، دیسکهای آغشته به مواد ضدعفونیکننده یا آنتیبیوتیکها بر روی سطح کشت باکتریایی قرار داده میشوند. منطقه بدون رشد باکتری (هاله عدم رشد) نشاندهنده میزان حساسیت میکروارگانیسمها به ماده مورد آزمایش است. -
ارزیابی حداقل غلظت مهارکننده/ کشنده باکتری (MIC-MBC)
حداقل غلظت مهارکننده (MIC) کمترین غلظتی از یک عامل ضدمیکروبی است که مانع رشد میکروارگانیسمها میشود. حداقل غلظت کشنده (MBC) کمترین غلظتی است که تمام میکروارگانیسمها را میکشد. این آزمونها برای تعیین کارایی داروها و مواد ضدمیکروبی استفاده میشوند. -
آزمون مایکوپلاسما به روش کشت
این آزمون برای شناسایی و تعیین وجود مایکوپلاسما در نمونههای مختلف از طریق کشت نمونه در محیطهای اختصاصی انجام میشود. -
آزمون مایکوپلاسما به روش PCR
این آزمون برای تشخیص سریع و دقیق مایکوپلاسما از طریق تکنیک واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) انجام میشود که حضور DNA مایکوپلاسما را شناسایی میکند. -
تست استریلیتی دارو
این آزمون برای اطمینان از عاری بودن داروها از هرگونه میکروارگانیسم زنده انجام میشود. داروها در شرایط استریل کشت داده میشوند و بررسی میشوند که هیچگونه رشد میکروبی رخ ندهد. -
تست استریلیتی تجهیزات پزشکی
این آزمون برای اطمینان از استریل بودن تجهیزات پزشکی و عدم وجود میکروارگانیسمها در آنها انجام میشود. تجهیزات تحت شرایط استریل قرار گرفته و سپس در محیطهای کشت مخصوص بررسی میشوند. -
تبزایی اندوتوکسین (LAL) دارویی
این آزمون برای شناسایی اندوتوکسینهای باکتریایی در داروها انجام میشود. اندوتوکسینها میتوانند تبزا باشند و باید در محصولات دارویی کنترل شوند. آزمون LAL (Limulus Amebocyte Lysate) برای شناسایی این سموم استفاده میشود. -
تبزایی اندوتوکسین (LAL) تجهیزات پزشکی
این آزمون مشابه آزمون LAL برای داروها است و برای شناسایی اندوتوکسینهای باکتریایی در تجهیزات پزشکی انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که این تجهیزات موجب تب یا واکنشهای نامطلوب در بیماران نمیشوند.آزمایشگاه نیکوفارمد با دارابودن ناحیه تمیز گرید B تنها آزمایشگاه همکار با قابلیت انجام آزمون های استریلیتی تحت شرایط معتبر است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با نیکوفارمد تماس بگیرید.
کاربرد های آزمون میکروبی
با توجه به این که هر دسته از نمونهها از نظر نوع و میزان آلودگیهای زیستی اهمیت متفاوتی دارند، آزمونهای مختلفی برای این منظور در نظر گرفته شده است.
نمونههای مورد بررسی در آزمایشگاه میکروبیولوژی را میتوان به دستههای زیر تقسیم کرد:
- نمونههای مرتبط با محیط و صنایع
- نمونههای غذایی
- فراوردههای آرایشی و بهداشتی
- تجهیزات پزشکی (استریل و غیراستریل)
- فراوردههای دارویی غیراستریل و مکملها
- فراوردههای دارویی استریل
در اغلب آزمونهای میکروبی بخشی از نمونه یا عصاره آن به محیط کشت میکروبی منتقل شده و برای مدت زمان مشخصی در دمای مناسب نگهداری میشود. در طی این دوره زمانی میکروارگانیسمهای موجود تکثیر یافته و با چشم غیرمسلح قابل شناسایی میشوند.
بیشتر آزمایشهای میکروبیولوژیکی بر ارزیابی میزان آلودگی نمونهها متمرکز میشود. بر اساس نوع نمونه مورد بررسی، میزان بار میکروبی برای آن مشخص میشود. به عنوان مثال میزان شمارش کلی میکروبی مجاز برای نمونه شیر پاستوریزه طبق قوانین ملی کمتر از 104×5/7 باکتری در میلیلیتر است. بنابراین نمونههای شیر پاستوریزه مورد بررسی در آزمایشگاه چنان چه دارای شمارش کلی میکروبی بیش از 104×5/7 باکتری در میلیلیتر باشد از نظر میکروبی مردود در نظر گرفته میشود. روشهای اصلی برای شمارش میکروبی شامل روش ریختن در پلیت (روش کشت مستقیم)، روش فیلتراسیون (کشت غیرمستقیم) و روش بررسی بیشترین تعداد محتمل (MPN) است.
شاخص مهم دیگر در آزمونهای میکروبی شناسایی میکروارگانیسمهای خاص است. به عنوان مثال باکتری اشریشیا کلی به عنوان شاخص آلودگی با منابع مدفوعی، نباید در یک میلیلیتر از شیر پاستوریزه وجود داشته باشد. به بیان دیگر اگر در یک میلیلیتر از نمونههای شیر پاستوریزه مورد بررسی میکروارگانیسم اشریشیا کلی شناسایی شود، نمونه از نظر میکروبی مردود است.
یکی از آزمونهای کلیدی و پرکاربرد در فراوردههای استریل، آزمون استریلیتی است. در این آزمون وجود یا عدم وجود میکروارگانیسمهای قابل رشد در نمونه بررسی میشود. این آزمون دارای 14 روز زمان نگهداری محیط کشت است و در طی این مدت زمان میکروارگانیسمهای که رشد کندی دارند میتوانند به خوبی رشد کرده و با بررسی بصری شناسایی شوند.
سایر آزمایشات میکروبی شامل آزمون اندوتوکسین، آزمون بررسی توان رشد و آزمون بررسی کارآیی مواد ضدمیکروبی است.

مقالات بیشتر:
مجموعه آزمایشگاههای همکار نیکوفارمد مجهز به امکانات مناسب جهت انجام کلیه آزمونهای میکروبی و ارائه نتایج معتبر به مشتریان است.